Atık Nedir?

İnsanların sosyal ve ekonomik faaliyetleri sonucunda işe yaramaz hale gelen, kullanım süresi dolmuş yaşadığımız ortamdan uzaklaştırılması gereken maddelere genel olarak atık denmektedir.

2015 yılında yayınlanan Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre ise atık; üreticisi veya fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi tarafından çevreye atılan veya bırakılan ya da atılması zorunlu olan herhangi bir madde veya materyal olarak tanımlanmaktadır.

Atık ile çöp birbirinden farklı ve karıştırılmaması gereken kavramlardır. Çöp içinden, kağıt, karton cam, metal, plastik gibi maddeler ayrıldıktan sonra geride kalan ve hiçbir şekilde geri kazanımı veya geri dönüşümü mümkün olmayan artık malzemeye denmektedir. Yani çöp düzenli depolanması veya bertaraf edilmesi gereken bir kısım iken, atık ihtiva ettiği maddelerin ayrıştırılması ve özelliklerine göre geri dönüşüm veya geri kazanım işlemlerine tabi tutulması gereken, ülke ekonomisine katma değer sağlayabilecek kısımdır. Teknolojik gelişmeler, hızlı nüfus artışı, tüketim alışkanlıklarının günden güne değişmesi ve buna benzer birçok nedenden dolayı doğal kaynaklar hızla bozulmakta ve azalmaktadır. Doğal kaynaklardaki bu deformasyona ek olarak doğaya bırakılan atık miktarı da hızla artmaktadır. Atıkların artması, özelliklerinin değişmesi, doğada yıllarca çözünmeden ve yıkıcı etkisini yitirmeden kalabilen atıkların çoğalması gibi birçok etken çevre adını verdiğimiz ortamın kullanım amaçlarının dışına çıkmasına yani çevre kirlenmesine sebep olmaktadır.

2002 yılında Türkiye İstatistik Kurumu’nun yaptığı araştırmalar sonucunda ülkemizde kişi başına düşen günlük atık miktarı 1.3 kg, günlük oluşturulan toplam atık miktarı yaklaşık 90000 ton, yıllık üretilen toplam atık miktarı yaklaşık 31 milyon tondur. Bu verilere karşın ülkemizde geri dönüştürülebilir veya geri kazanılabilir atık miktarı yaklaşık 4 milyon ton civarındadır. Her geçen gün artan atık miktarları sonucunda da az atık oluşturan üretim çeşitleri araştırılmalı, geri dönüşüm ve geri kazanım süreçlerinin daha fazla kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle de ülkemizde atık yönetim projeleri geliştirilmekte, prosesleri sonucu atık oluşturan sanayi kuruluşları veya işletmelere, fabrikaların işlem yaptığı proseslere uygun olarak atıkların sınıflandırılması yapılmakta, endüstriyel atık yönetim planı oluşturulmakta ve entegre edilmektedir.